Küresel Savunma ve Güvenlik Bülteni’nin yeni sayısı yayımlandı (Haziran 2021, Sayı 6). Yeni sayıya ulaşmak için tıklayınız.
ÖZET
Mayıs ayı başında, Kudüs’ün doğusundaki Şeyh Cerrah bölgesinde yaşayan Filistinlilerin evlerinden çıkartılmasıyla ilgili bir davadan dolayı artan gerilim, aynı günlerde el Aksa camiinde ve çevresinde yaşanan olaylarla birlikte süratle Gazze Şeridi ile İsrail’in güneyi arasında yüksek yoğunluklu bir roket düellosuna dönüştü. Yaklaşık 10 gün süren karşılıklı bombardıman süreci sonunda Mısır’ın ara buluculuğunda varılan ateşkes anlaşması, 21 Mayıs saat 02.00’de başladı.
Gazze’den İsrail’in güney kesimlerine atılan çok sayıda roket ve bunları önlemek için İsrail’in Iron Dome hava savunma bataryalarından ateşlenen füzeler, gece gökyüzünde dikkat çekici manzaralar oluşturdular. İsrail ordusu ve hava kuvvetleri, Gazze’deki roket bataryaları ve bunların depoları ile üretim atölyelerine karşı taarruzlar gerçekleştirdi. Ancak bu bombalamalar sırasında çok sayıda sivil hayatını kaybetti, sivil yerleşim birimleri tahrip oldu. İsrail’in karşı saldırılarındaki bu tavrı, uluslararası kamuoyunda tepkilerin yükselmesine neden oldu.
Öte yandan 21 Mayıs ateşkesi, önkoşulsuz olması nedeniyle Hamas tarafından bir zafer olarak nitelendirildi, Gazze’de ve Batı Şeria’da büyük bir coşkuyla kutlandı. Bu sonuç, zaten karışık olan İsrail iç siyasetinde de tansiyonun iyice artmasına neden oldu. 12 yıldır iktidarda olan Netanyahu hükümetine karşı koalisyon sesini daha da yükseltti.
24 Mayıs günü Ankara’ya resmî bir ziyaret düzenleyen Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Sebastian Duda ve Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı törenle, Polonya Savunma Bakanlığı ile Baykar Savunma firması arasında 24 adet Bayraktar TB2 silahlı insansız hava aracının satışı için bir sözleşme imzalandı. Bu satış, Türkiye’nin hem NATO hem de Avrupa Birliği (AB) üyesi bir ülkeye böylesine kapsamlı ve büyük boyutlu ilk savunma ihracatı olma niteliği taşıyor. Türkiye’nin son yıllarda İHA ve SİHA alanında kaydettiği gelişmeler sonucunda ihracat pazarında da büyük ilgi çektiği görülüyor. Öte yandan bu satış, Polonya ile Türkiye’yi ortak bir jeopolitik düzlemde buluşturmuş olabilir: Polonya kamuoyunda, Rusya’dan algılanan tehdide karşı AB ve ABD desteğine karşı şüpheler daha da yüksek sesle dile getiriliyor.
Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in, ABD Başkanı Joe Biden ile ay başında yaptığı zirveden sonra, ülkenin balistik füze geliştirmesini 800 km menzil ile sınırlayan ortak füze kurallarının kaldırıldığını açıklamıştı. Bu hamleye ilk tepki doğal olarak Kuzey Kore’den geldi ancak pek çok gözlemcinin ortak kanaati, esas hedefin Çin olduğu şeklinde. Güney Kore’nin taarruzi kabiliyetlerinin ABD teknolojik desteği ile geliştirilmesi ve Kuzey Kore’yi aşıp Çin’i de tehdit edecek bir vuruş yeteneği kazanılması, bölgesel güç dengelerinde ciddi bir kırılma yaratabilir. Öte yandan Güney Kore’nin F-35 savaş uçakları tedarik etmesi, büyük tonajlı bir uçak gemisi inşasına hazırlanması gibi faaliyetlerini de not etmek gerek.