Bu ay #GA_GüvenlikPortalı’nın sanat eseri, Jacques-Louis David’in 1793 tarihli “Marat’ın Ölümü” adlı eseri.
Dünya siyasetinde önemli dönüşümleri getiren Fransız Devrimi, gerçekleştiği dönemde Fransa toplumu içinde farklı grupların rekabeti ve çatışmasıyla birlikte ilerleyen bir süreç olmuş ve her gruptan kayıpların olduğu kanlı bir süreç olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemi yansıtan tablolar arasında önemli bir yere sahip olan Marat’ın Ölümü, dönemin en tanınmış ressamlarından Jacques-Louis David (1748-1825) tarafından 1793 yılında yapılmış, toplumsal anlamda olduğu kadar sanat tarihi açısından da etkili bir eser olarak karşımıza çıkar.
Neo-klasik akımına dahil eserler veren David, daha sonra gerçekçiliğe yaklaşarak 19.yüzyıl Fransız sanatının önemli isimlerinden olmuştur. Sanatta yetkinliğinin yanında siyasete olan ilgisiyle, Fransız Devrimi döneminin politik kişiliklerinden biri olur ve de devrimin ressamı olarak bilinir. Daha sonra Napoleon’un saray ressamı olmuştur ve yaptığı Napoleon tablolarıyla da tanınır. Horatiusların Yemini, Sokrates’in Ölümü gibi tablolarının yanında en iyi bilinen eserlerinden biri ise Marat’nın Ölümü adlı tablosudur. Siyasi duruşu nedeniyle hapsedilmiş, Napoleon sürgün edilince o da Brüksel’e yerleşmiş ve hayatının sonuna dek orada kalmıştır.
Resmin odağını oluşturan Jean-Paul Marat, Fransız Devriminin öncü grubu Jakobenlerin üyesi bir doktor, siyasetçi ve gazete yayıncısıdır. Halk egemenliğini ve yoksulların haklarını savunan Marat, Devrim sonrası milletvekili olmuştur. Fakat Fransız Devrimi sürecinin bir diğer grubu olan Jirondenler tarafından sevilmeyen Marat, evine gelen Jironden bir aristokrat kadın tarafından bıçaklanarak öldürülmüştür. Kraliyet güçlerinden kaçarken saklandığı kanalizasyonda kaptığı cilt hastalığı nedeniyle küvette çok zaman geçirmek zorunda olan, hatta çalışmalarını dahi orada yapan Marat’ın ölümü de gene küvette gerçekleşmiştir.
Marat ile David iyi arkadaştır ve Marat’ın ölümünden bir gün önce görüşmüş olmaları nedeniyle David arkadaşının kaybından çok etkilenir. Siyasi propaganda için kullanılma amacıyla kısa sürede devrim şehitlerinin tabloları yapılır, David de Marat’ın Ölümünü yapar. Tabloda Marat Yunan heykelleri gibi idealize edilmiştir; kaslı, mükemmel bir vücut, öyle ki cilt sorunları görünmez, yana yatmış bir duruş, sanki ölüm anının hemen sonrasını yansıtan bir canlılık, ve bir ölüm tablosu olmasına rağmen oldukça az miktarda vahşet görülür. Marat’ın tablodaki duruşu, Caragvaggio’nun İsa’nın Mezara Konuşu tablosuna ve Michalengelo’nun Pieta’sına benzetilen bir kutsallık havası taşır. Bu durum tablonun sadeliği ve ışığın kullanımına bağlıdır. David bu şekilde Marat’ı devrimin şehidi olarak gösterir. Tablonun bu şekilde güncel siyasete olan bağı ve realizmi, var olanı yalın ve dolaysız şekilde anlatımı, sanat eleştirmenleri tarafından modernist bir yorum olarak adlandırılır. Bu açıdan yorumlandığında, Marat’ın Ölümü modernizmin ilk eserlerinden olarak görülebilir.
Edvard Munch ve hatta Lady Gaga dahil pek çok sanatçının kendi tarzlarında yorumlayarak yeniden ürettiği, sinema filmlerinde canlandırılan, tarihsel ve sanatsal açıdan ilgi çekici olan bu tablo, Jean-Louis David’in uzun yıllar yaşadığı Belçika’da, Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesinde sergileniyor.
***
This month the artwork of the #SecurityPortal is Jacques-Louis David’s 1793 “Marat Assassinated”.
The French Revolution, which brought important transformations in world politics, was a process that progressed with the competition and conflict of different groups in the French society at the time it took place, and it was a bloody process in which there were losses from each group. The Death of Marat, which has an important place among the paintings reflecting this period, was made by Jacques-Louis David (1748-1825), one of the most well-known painters of the period, in 1793, and is an influential work in terms of art history as well as social.
David, who produced works included in the neo-classical movement, later approached realism and became one of the important names of 19th century French art. With his interest in politics as well as his competence in art, he became one of the political personalities of the French Revolution period and is known as the painter of the revolution. He later became Napoleon’s court painter and is also known for his Napoleon paintings. Besides his paintings such as The Oath of the Horatians and the Death of Socrates, one of his best-known works is The Death of Marat. He was imprisoned for his political stance, and when Napoleon was exiled, he settled in Brussels and remained there for the rest of his life.
Jean-Paul Marat, who forms the focus of the painting, is a doctor, politician and newspaper publisher, a member of the leading group of the French Revolution, the Jacobins. Defending the sovereignty of the people and the rights of the poor, Marat became a deputy after the Revolution. However, Marat, who was disliked by the Girondins, another group of the French Revolution process, was stabbed to death by a Girondin aristocratic woman who came to his house. The death of Marat, who had to spend a lot of time in the bathtub due to the skin disease he caught in the sewer where he was hiding while escaping from the royal forces, and even did his work there, also took place in the bathtub.
Marat and David are good friends and David is deeply affected by the loss of his friend, as they met the day before Marat’s death. In order to be used for political propaganda, paintings of martyrs of the revolution were made in a short time, David made The Death of Marat. In the painting, Marat is idealized like Greek statues; a muscular, perfect body, such that skin problems are not visible, a leaning posture, a vitality that seems to reflect the immediate aftermath of death, and quite a bit of brutality despite being a painting of death. Marat’s stance in the painting conveys an air of holiness, likened to Caragvaggio’s Christ’s Speech to the Tomb and Michelangelo’s Pieta. This is due to the simplicity of the painting and the use of light. In this way, David shows Marat as a martyr of the revolution. The painting’s connection to contemporary politics and its realism, its simple and direct expression of what exists, is called a modernist interpretation by art critics. When interpreted from this perspective, Marat’s Death can be seen as one of the earliest works of modernism.
This historically and artistically interesting painting, which has been reproduced and interpreted by many artists including Edvard Munch and even Lady Gaga in their own style, portrayed in movies, is exhibited at the Royal Museum of Fine Arts in Belgium, where Jean-Louis David lived for many years.
Kaynakça (Reference):
1. T.J.Clark, Painting in the Year Two, Representations (University of California Press), No.47, 1994, 13-63.
2. Hayat: Büyük Ressamlar Ansiklopedisi: 15, Jacques-Louis David. https://openaccess.hacettepe.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11655/7776/2019_07_08_16_03_51.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
3. Cevher Gözmen Çetin, Sanatçı ve siyasetçi: Jacques-Louis David ve Marat’ın Ölümü, Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi, Düzce Üniversitesi Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Yayını, Aralık 2018, 3;5, 325-345. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1175287.
4. Tuğba Güngör, Neoklasisist sanatçı Jacques-Louis David’in eserlerinde kahramanlık olgusu, UlakBilge Sosyal Bilimler Dergisi, 2021 Ekim, 65, 1277-1288. https://www.ulakbilge.com/makale/pdf/1641657113.pdf.
5. Zuhal Başbuğ, Fransız Devrimci Jean Paul Marat’ın Ölümünün Sanat Eserlerine Yansıması, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2023, 12:3, 1000-1015. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3040149.
6. Kübra Nur Parlak, Marat’ın Ölümü, Tarihli Sanat. https://www.tarihlisanat.com/maratin-olumu-jacques-louis-david/.
7. Dr.Gürkan Morali, Marat’ın Ölümü. https://www.egitimlik.com/post/maratin-olumu-jacques-louis-david.
8. Tufan Erbarıştıran, Marat’ın Ölümü. https://oggito.com/icerikler/maratnin-olumu/64867.