Bu ay #GüvenlikPortalı’nın kapak fotoğrafı, tanınmış Sırp ressamlardan Uroš Predić’e ait 1919 tarihli eser Kosova Kızı (Kosovka Dejovka, Косовка девојка, Kosova Maiden).
631 yıl önce esasen Türkler ve Sırplar arasında yaşanan I. Kosova Meydan Savaşı’nın Sırp Etik Sanatındaki yeri çok özeldir ve bu konuda sayısız eser ortaya konmuştur. İçlerinden Kosovka Dejovka (Косовка девојка), veya Türkçe adıyla Kosova Kızı adlı yağlı boya tablosu ise tartışmasız en iyi bilinenidir. Bugün hem kamu hem de özel alanlarda, Vladimir Borovikovsky’nin Kara Yorgi Petroviç portresi ile birlikte en çok yer alan tablodur.
Uroš Predić’in (1857-1953) 1919’da resmettiği Kosova Kızı, aslında aynı isimdeki bir epik şiirin ana figürüdür. Şiirde genç ve güzel Kosova Kızı, Samodreža Kilisesi’nin önünde Kosova Savaşı’na gitmek için Prens Lazar liderliğinde toplanan ve kutsanan askerleri izlemektedir. Orada bulunan askerlerden Milan Toplitsa, savaştan sağ dönmesi halinde Kosova Kızı’nın evleneceği kişi olacaktır. Ancak ne var ki, Kosova Kızı geride kalan ailelerin çoğu gibi sevdiklerinin savaşa gitmesini istememektedir.
Sırplar o destansı savaşta Türklere yenilmiştir. Fakat bu durum Sırp mitolojisine göre bile isteye kaybedilmiş bir savaştır, daha doğrusu bilinçli bir tercihin sonucudur. Efsaneye göre Kudüs’ten gelen gri bir şahin, Prens Lazar’a savaşı kazanırsa Dünyevi Krallık’ı, kaybederse de Cennetin Krallığı’nı kurma seçeneklerini vadeder. Prens Lazar, her dünyevi krallığın sonu olduğu inancından hareketle; Cennetin Krallığı’nı yani yenilmeyi seçmiştir.
Yenilginin ardından Sırp aileler savaş alanına hayatlarını kaybeden yakınlarını aramaya giderler. Kosova Kızı da savaş alanında yaralılara yardım etmekte ve sevdiği genç Toplitsa’yı aramaktadır. Bir süre sonra yerde yaralı yatan ve ölmek üzere olan Komutan Pavle Orlović’i bulur; ona su, kırmızı şarap ve beyaz ekmek verirken sevdiği gencin kaderini sorar. Komutan, Kosova Kızı’nın sevdiğinin ve iki kan kardeşinin de savaş alanında can verdiklerini söyler. Tablo, Kosova Kızı’nın Komutan Orlović’e su verdiği o anı sembolize etmektedir.
Bugün Belgrad Şehir Müzesi’nde sergilenen tablo, aslında Kosova Kızı’nın ikinci yorumudur. İlk eser ise 1879’da Yugoslavyacılık etkisindeki bir Hırvat ressam tarafından çizilmiştir.
(Bu eser, Ege Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Altuğ Günal tarafından önerilmiştir.)
***
This month’s artwork of the #SecurityPortal is one of the most well-known Serbian artists, Uroš Predić’s 1919 painting, The Kosovo Maiden.
The First Battle of Kosovo, which took place 631 years ago between Turks and Serbs, holds great importance in Serbian Ethic Art. In addition to its historical significance, numerous artworks symbolizing the battle have been emerged since then. The painting of the Kosovo Maiden is one of the most-displayed paintings in both public and private spaces, along with Vladimir Borovikovsky’s portrait, Karađorđe Petrović.
The Kosovo Maiden, painted by the well-known Serbian artist Uroš Predić (1857-1953) in 1919, is, in fact, the main figure of an epic poem with the same title. In the poem, the young and beautiful Kosovo Maiden watches the soldiers gathered under the leadership of Prince Lazar, getting ready to join The First Battle of Kosovo in front of the Samodreža Church. One of those soldiers, Milan Toplitsa, will be the one to get married to the Kosovo Maiden if he survives the war. However, the Kosovo Maiden does not want her loved ones to go to war like most families left behind.
In that epic war, the Turks defeated the Serbs. Unexpectedly, this defeat was not considered as a defeat or a loss by the Prince. On the contrary, according to Serbian mythology, the defeat was the result of a conscious choice. Legend has it that a gray hawk coming from Jerusalem brings two options for Prince Lazar. If the Prince wins the war, he will be establishing “The Kingdom of Earth” and if he loses, “The Kingdom of Heaven” will be established. Prince Lazar, recalling the belief that every Kingdom of Earth is destined to come to an end, he chooses the Kingdom of Heaven, that is, he favors the loss over gain.
After the defeat, Serbian families arrive at the battlefield in order to search for their relatives who lost their lives. Meanwhile, the Kosovo Maiden is also there, helping those who are wounded and seeking for her beloved, Toplitsa. After a little while, she finds Commander Pavle Orlović at a time when he is almost dead. She asks him about the fate of her beloved while giving him water, red wine, and a piece of bread. The commander regretfully informs the Kosovo Maiden that both her beloved and two of her blood brothers had died on the battlefield. The painting depicts the moment when the Kosovo Maiden gives water to Commander Orlović.
The painting, which is on display at the Belgrade City Museum today, is actually the second version of the Kosovo Maiden. The first work was drawn in 1879 by a Croatian artist under the influence of Yugoslavianism.
(This artwork is proposed by Assoc.Prof. Altuğ Günal, Ege University, International Relations Department Faculty Member.)