Bu ay #GA_GüvenlikPortalı’nın sanat eseri, Martin McDonagh’ın çektiği 2022 tarihli #TheBansheesofInisherin isimli filmi.
McDonagh’ın, iki arkadaşın ilişkisi üzerine çektiği, kara komedi olarak adlandırılabilecek filmi The Banshees of Inisherin çok tartışma yaratan bir film olarak sinema tarihinde yerini aldı. Inisherin adlı kurmaca bir adada geçen film, görünürde çok basit bir hikâye anlatır; Padraic ve Colm isimli iki iyi arkadaşın dostluğu, Colm’un artık yaşlandığı ve kalan zamanını boş olduğunu düşündüğü Colm’le geçirmek istememesi üzerine biter. Colm bundan sonra keman çalmak, sanatla ilgilenmek istemektedir. Fakat Padraic bunu kabullenemez ve Colm’e ısrar etmeye başlar. Bu noktadan sonra olaylar daha kanlı hale gelecektir. Olayların absürtlüğü ve şiddeti, yaşadıkları adanın sakinliğiyle tezat oluşturur. Oysa filmin başından itibaren, Inisherin’in karşısındaki İrlanda’dan gelen silah sesleri bize arka planda farklı bir hikâye anlatmaktadır: İrlanda İç Savaşı.
Yoğun metafor kullanımı içeren film, 1923 yılında İrlanda İç Savaşı’nın son döneminde geçmektedir. Inisherin sözcüğü İrlanda adası, Banshee ise ölümü haber veren melek anlamına gelir. Film bir yandan iki dostun kopuşu ve belki kırılgan erkeklikleri sonucu gelişen, saçma görülebilecek olaylar zincirini gösterirken; iç savaşla birlikte düşünüldüğünde farklı sonuçlara da ulaşılır. Çok anlamsız görülen bir inatlaşmanın ne denli büyüyebileceğini göstermesinin yanında, aslında bir arada yaşayan insanların nasıl çatışan taraflara dönüştüğünü de anlatır.
Bu noktada filme ilişkin özellikle İrlandalıların eleştirileri çıkagelir: İrlanda asıllı yönetmenin gerçekte İrlanda’da çok az zaman geçirdiği ve bu nedenle İrlanda’yı stereotiplere hapsedip basitleştirdiği, ayrıca sanki iç savaşı basit erkek inadına indirgediği eleştirisi hakimdir. Film boyunca İrlanda’da gerçekte ne olup bittiğiyle ilgilenilmemesi, çatışmanın hafife alınması tarzında diyaloglar geçmektedir. Oysa iç savaş, Britanya hakimiyetinden kurtulma mücadelesiyle bağımsızlığın elde edilmesi sonrası imzalanan İngiliz-İrlandalı Antlaşması ile, Commonwealth üyeliğinin kabul edilmesiyle başlar. IRA, bu anlaşmayla sömürge durumunun sürdürüldüğü itirazını yapar. İrlanda tam egemen olamamış, ayrıca kuzey ve güney olarak bölünmüştür. Bu açıdan bakıldığında iç savaş bağımsızlık mücadelesinin devamı şeklinde görülebilir. Günümüzde İrlanda’daki siyasi partilerin hala o dönemki karşıtlık temelinde konumlanmış olması, iç savaşın İrlanda için önemini gösterir.
Filmde de özgürlük için kendine zarar vermeyi göze alan ile bunu anlamayan, naif bir birlikteliğe devam ısrarını sürdüren, sonundaysa ilişkiyi daha yıkıcı noktaya taşıyan iki tarafı görüyoruz. Filmin sonlarında Padraic’in eşeğinin, dolaylı olarak Colm yüzünden trajik şekilde hayatını kaybetmesi, Padraic için dönüm noktası olur. Eski dostunu öldürme pahasına evini kundaklar. İkili arasındaki eski dostluğun nasıl adım adım bir düşmanlığa dönüştüğü, tüm anlamsızlıklar yüzünden sonunda masumiyeti simgeleyen eşeğin hayatını kaybetmesi ve ikili arasında bunlar olurken kasaba halkının izleyici kalması, yoğun metaforik anlatımın parçalarıdır.
***
This month the artwork of the #SecurityPortal is the movie #TheBansheesofInisherin by director Martin McDonagh, dated 2022.
Known for his award-winning films such as In Bruges and Three Billboards, screenwriter and director Martin McDonagh’s film The Banshees of Inisher, which can be called a black comedy about the relationship of two friends, took its place in the history of cinema as a very controversial film. Set on a fictional island called Inisherin, the film tells a seemingly simple story; The friendship of two good friends named Padraic and Colm ends when Colm is getting old and doesn’t want to spend the rest of his time with Padraic, whom he thinks is dull. Colm wants to play his violin and be interested in art from now on. But Padraic cannot accept this and begins to insist on Colm. From this point on, things will get bloodier. The absurdity and violence of events contrast with the calmness of the island they live on. However, from the beginning of the movie, gunshots from Ireland opposite Inisherin tell us a different story in the background: the Irish civil war.
The movie, which contains intense metaphors, is set in 1923, in the last period of the Irish civil war. The word Inisherin means the island of Ireland and Banshee means the angel who foretells death. On the one hand, the film shows the chain of events that may seem absurd as a result of the breakup of the two friends and perhaps their fragile masculinity, but different results are reached when considered together with the Irish civil war. It also tells how an obstinacy, which is seen as meaningless, can grow, and how people living together turn into conflicting parties.
At this point, there are criticisms of the film, especially from the Irish: The Irish-born director actually spent very little time in Ireland, and therefore he confines Ireland to stereotypes and simplifies it, as well as reducing the civil war to simple male obstinacy. Throughout the film, dialogues take place in the style of not paying attention to what is really going on in Ireland and underestimating the conflict. However, the civil war began with the acceptance of Commonwealth membership with the Anglo-Irish Treaty signed after independence was achieved through the struggle to get rid of British domination. The IRA objects to this agreement that the colonial status is maintained. Ireland had not been fully sovereign and was also divided into north and south. From this point of view, the civil war can be seen as a continuation of the struggle for independence. The fact that the political parties in Ireland today are still based on the opposition at that time, shows the importance of the civil war for Ireland.
In the film, too, we see two sides, the one who risks harming himself for freedom and the one who does not understand this, who insists on continuing a naive union, and eventually brings the relationship to a more destructive point. At the end of the movie, the tragic death of Padraic’s donkey, indirectly because of Colm, becomes a turning point for Padraic. He set fire to his house at the cost of killing his old friend. How the old friendship between the two gradually turned into enmity, the death of the donkey, which symbolizes innocence, and the fact that the townspeople remained spectators while these were happening are parts of the intense metaphorical narrative.
Kaynakça (Reference):
Mark O’Connell, The Banshees of Inısherin and the put-on Irishness of Martin McDonagh, Blarney, 2023, https://slate.com/culture/2023/01/martin-mcdonagh-irish-banshees-inisherin-blarney.html.
Joy Porter, The dangerous myth-making in the Banshees of Inisherin, The Spectator, 2023, https://www.spectator.co.uk/article/the-dangerous-myth-making-in-the-banshees-of-inisherin/.
Ekrem Buğra Büte, The Banshees of Inisherin: Yüzeydeki Çatlaklar, Arasından Sızanlar, Altyazı Dergisi, Mart 2023, https://altyazi.net/yazilar/elestiriler/the-banshees-of-inisherin/.
Srilekha Mitra, The Metaphor of The Banshees of Inisherin: Exploring the Irish History Through Fractured Friendship, Poems India, https://www.poemsindia.in/the-metaphor-of-the-banshees-of-inisherin#:~:text=The%20Banshees%20of%20Inisherin%20poignantly,the%20Irish%20War%20of%20Independence.